Avrupa'da türk ehliyeti ile araba kullanma sorunsalı

Evet arkadaşlar, bu yazıda başlıktan anlaşılacağı üzere sahip olduğumuz ehliyetlerle ve Türkiye'de kayıtlı olan arabalarla yurtdışında nasıl seyahat edebileceğimizin cevabını vermeye çalışacağım kendime göre.

Öncelikle Türk ehliyetinin uluslararası geçerliliğinin sağlanması dendiğinde akla ilk olarak Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu gelmekte. Yani teoride bu kurumdan, istediğiniz zaman 2 fotoğraf ve sürücü belgenizle gidip, ücretini ödeyerek (300TL) aldığınız, bir yıl süreyle uluslararası geçerli olan Beynelmilel Sürücü Ehliyeti ile 200'e yakın ülkede araç kullanma hakkına sahip oluyorsunuz. Ayrıca Türkiye'de kayıtlı aracınız ile bu seyahati gerçekleştirmek isterseniz de aynı kuruma başvurmanız gerekmekte. Bunun için de size bir yıl geçerli Uluslararası Taşıt Belgesi ve geçerlilik süresi ödediğiniz ücrete göre değişen Uluslararası Trafik Sigortası (Green Card) verecekler. Bu belgeleri 2010 yılında Balkanlara yaptığım gezi sırasında edinmiştim. Çok kuyruk olmasa da beklemiştim bayram öncesi olduğu için. Açıkçası, Pazarkule Hudut Kapısı'nı geçtikten sonra belgelere bakan Yunan polisi dışında bu işten çok da haberdar olan bir yabancı polis olmadı. 8 günlük gezide sınır kapıları dışında bizi çeviren tek polis belgeleri anlayacak kadar İngilizcesi olmayan Makedon polisi idi; ben de açıkçası kendisiyle anlaşamamak için iyice salağa yattım. Hal böyle olunca dökümanların içinde ehliyete en benzer olan Türk ehliyetimi ve uluslararası ehliyette bu belgeyi tanıyan ülkelerin kısaltmalarının yazıldığı sayfada bulunan "MK" imini göstererek yoluma devam ettim. Yalnız, "Şöyle bir Kosova'yı görelim" diye Üsküp'ten yola çıkıp 1 saat sonra Kosova'nın sınır kapısına vardığımızda bir sürprizle karşılaştık. Kosovalı kıl gümrük polisi belgede Kosova'nın tanındığını gösteren herhangi bir ibareye rastlamadığını ve yabancı ehliyetle girmek isteyen her yabancı uyruklu vatandaş gibi bizim de 40 Euro karşılığı "ülkeye" giriş yapabileceğimizi söyledi. Biz de restimizi çekip tıpış tıpış "Makedonya'mıza" geri döndük.

Buraya kadar yazılanlar birazcık canınızı sıkmış olabilir; zira hesaplanacağı üzere kendi arabanızla yurtdışında kafanıza göre gezmek biraz maliyetli gibi gözüküyor. Ama şimdi yazacaklarım biraz yüreklere su serpebilir. Almanya, Fransa, İspanya, İtalya gibi Batı Avrupa ülkelerinde cebinizdeki Türk ehliyeti ile giriş yaptığınız günden itibaren 6 aya kadar araç kullanabiliyorsunuz (Test edildi, onaylandı. ;) Herhangi bir polis kontrolüne rastlamasam da araç kiraladığım Europcar ve Sixt firmalarının yetkilileri bu bilginin doğruluğunu onayladı. Keza Almanya'da danıştığım bilumum akraba, dönerci ve nargileci esnafa göre de bu gerçek. Tatmin olmayıp "O araba kiralayan kapitalist şirketlerin amacı zaten arabayı kiralamak, senin ehliyetinin geçerli olup olmaması onları çok da bağlamaz." demeyin çünkü ehliyetinizle ilgili bilgileri zaten aracı kiralama süresi içerisinde elinize verecekleri arabanın sizde olduğunu gösteren bir kağıt parçasına işliyorlar. Yani onlar açısından da bu akdin bağlayıcılığı var. Bu şekilde AB ülkeleri içerisinde herhangi bir problem çıkmadan 6 ay boyunca ehliyeti kullanabiliyorsunuz. Serbest dolaşım uygulaması sebebiyle farklı ülkelerde es kaza denk gelebileceğiniz kontrollerde de bir problem olabileceğini zannetmiyorum. Zaten bu bilgileri araç kiralama firmasında çalışan personelden de öğrenebilmeniz mümkün. 6 aylık geçerli olma olayının Rusya'da da mevcut olduğu Rusya'da araba kiralayan arkadaşlardan gelen bir bilgi.

Şimdi gelelim "6 ayı geçersek ne olacak?" sorusunun cevabına. Zaten 6 aydan uzun süreli ikametler için oturma izni belgesi almanız gerekiyor. Bu şey ehliyet ebatında pvc'msi bir şeyle kaplı bir belge. AB ülkelerinde pasaport yerine de geçiyor. Bunun başvurusu yabancılar dairesinden yanlış hatırlamıyorsam 100 Euro karşılığında yapılıyor. Bu ek bilgiyi bir kenara bırakırsak 6 ayı geçen oturumlarda Alman Polisi sizden yeni bir ehliyet almanızı istiyor. O da biraz "ölme eşşeğim, ölme!" dedirtecek cinsten, çünkü orada ehliyet prosedürü Türkiye'dekinden çok daha çetrefilli. Hem sarf edeceğiniz enerji açısından, hem de maliyet açısından bayağı pahalıya patlıyor.

Bu bilgiler ışığında tekrar "paralı uluslararası sürücü ehliyeti yaptırmak akıl karı mı?" sorusuna cevap verecek olursak, naçizane bilgim şu yönde. Yunanistan bu belgeyi sizden istiyor (6 Ay şartı koşmadan). Yani İpsala'dan veya Pazarkule'den Yunanistan'a girerken torpidoda beynelmilel ehliyetinizin bulunması lazım. Rüşvet, keyfi uygulama ve "işini bilme" olayının kol gezdiği Doğu Avrupa ülkelerinde "kesin bu belge gereklidir" diyemem (az önce bahsettiğim Kosova hariç) ama dediğim gibi polis kafasına göre kıllık çıkarıp gerekli olmayan bir belgeniz yok diye ceza kesmeye çalışabiliyor. Elinizde polisi korkutabileceğiniz güçlü bir kanıt olmasını isterseniz ve 6 aydan fazla yurtdışında kalma durumunuz varsa bu belgeyi alın.

Türkiye'deki ruhsatlı aracınızı yurtdışında kullanmanızın maalesef ehliyet gibi beleş bir metodu yok. Bunun için yukarıda bahsettiğim belgeleri Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu'ndan edinmeniz gerekecek.

Herkese iyi bayramlar diliyorum, kendinize iyi bakın.